پر مصرف ترین نوع پیچ در صنایع آب و فاضلاب و ماشین آلات پیچ های سر شش گوش که به آنها آچار خور نیز گفته میشود می باشند.از این پیچ ها در صنعت ساختمان، پل سازی و سد سازی و در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی استفاده می شود.
پیچ های شش گوش با کلاس های مختلفی در دستگاه استاندارد بین المللی و امریکایی تولید می شوند.
کلاس 5.6 معروف به آهن، کلاس 8.8 معروف به پیچ شش گوش خشکه،10.9 و 12.9 در دستگاه استاندارد بین المللی و گرید 1،2،5 و 8 در سیستم آمریکایی تولید می شوند.
درمورد کلاس و یا گرید های پیچ های سر شش گوش آچارخور، هرچه بالاتر رود ، آلیاژ فولاد پر کربن تر شده، تنسایل و استقامت آنها بالا تر رفته و ترد تر می شود. از تمام گرید ها و استاندارد های پیچ سر شش گوش گرید 8 در دستگاه آمریکایی که با شش خط بر روی گل آن مشخص میشود تنسایل و سختی بالاتری دارد و در ساخت تانک ها شاتل های فضایی، موشک ها و ماشین آلات پر ضربه استفاده بسیار زیادی میشود.
علاوه بر کلاس ها و گرید های قید شده برای پیچ های شش گوش استاندارد های ابعادی و ظاهری متعددی نیز برای تولید آنها وجود دارد که بیانگر ابعاد گل پیچ آچارخور که میتواند گل درشت و یا گل ریز باشد، طول دنده که می تواند نیم دنده یا تمام دنده باشد، نوع دنده که میتواند دنده ریز Fine Thread و دنده درشت Coarse Thread باشد و استانداردهایی از آبکاری سطحی پیچ و مهره شش گوش وجود دارد.
استانداردهای ابعادی و ظاهری متعددی برا تولید پیچ های شش گوش وجود دارد که، بیانگر ابعاد گل پیچ آچارخور که میتواند گل درشت و یا گل ریز باشد.همچنین طول دنده که می تواند به دو نوع نیم دنده و یا تمام دنده باشد،نوع دنده که میتواند دنده ریز Fine Thread و دنده درشت Coarse Thread باشد و استانداردهایی از آبکاری سطحی پیچ و مهره شش گوش وجود دارد.
پیچ های شش گوش که طبق استاندارد بین المللی ساخته می شوند علامت کلاس تولیدی آنها که قبلا هم گفته شد معمولا 5.6،8.8،10.9 و 12.9 هستند بر روی آنها حک شده است. اولین عدد قید شده را در عدد 10 ضرب کنید. این عدد میزان باری را بر حسب کیلوگرم مشخص میکند که هر میلی متر مربع از سطح مقطع پیچ آچارخور می تواند تحمل کند. عدد دوم رو ضربدر 10 بر حسب درصد بیانگر میزان باری است به درصد که پیچ میتواند از بار اسمی خود بدون تغییر شکل تحمل نماید. برای روشن تر شدن پیچ سر شش گوش قطر 16 میلیمتر کلاس 10.9 را در نظر بگیرید.
عدد اول یعنی 10 ضربدر 10 برابر 100 بوده و این بدان معناست که هر میلیمتر مربع از سطح مقطع پیچ بار کششی 100 کیلوگرم را تحمل میکند.
جدول بار گواه برای پیچ و مهره های شش گوش کلاس های مختلف به قرار زیر است.
کلاس 12.9 | کلاس 10.9 | کلاس 9.8 | کلاس 8.8 | سایز |
---|---|---|---|---|
1380 Kg | 1180 Kg | 923 Kg | 820 Kg | M5 |
1950 Kg | 1670 Kg | 1310 Kg | 1160 Kg | M6 |
3550 Kg | 3040 Kg | 2380 Kg | 2120 Kg | M8 |
5630 Kg | 4810 Kg | 3770 Kg | 3370 Kg | M10 |
8180 Kg | 7000 Kg | 5480 Kg | 4890 Kg | M12 |
15200 Kg | 13000 Kg | 10200 Kg | 9100 Kg | M16 |
23800 Kg | 20300 Kg | موجود نیست | 14700 Kg | M20 |
34200 Kg | 29300 Kg | موجود نیست | 21200 Kg | M24 |
54400 Kg | 46600 Kg | موجود نیست | 33700 Kg | M30 |
پیچ و مهره شش گوش آچارخور در زمان اتصال نیاز به یک بار پایه یا Preload دارند تا به خوبی اتصال پیدا کرده و حداکثر استقامت و حداقل لقی و شکست را داشته باشند. مهمترین فاکتور در تعیین بار پایه قطر پیچ، جنس پیچ، نوع گل پیچ شش گوش و استاندارد تولید هستند. بر همین مبنا جداولی تهیه شده اند که میزان گشتاور لازم برای اعمال بار پایه را مشخص میکنند.
باید در نظر داشت علاوه بر فاکتورهای اصلی در تعیین بار پایه فاکتورهای دیگری نیز مثل جنس سطح اتصال پیچ و مهره و نوع روغن کاری و یا گریس کاری سطح در تعیین میزان گشتاور اعمالی نقش دارند و بنابراین جداول تنها حدود این گشتاور را تعیین می کنند.
اعمال گشتاور مناسب در اتصال پیچ و مهره ها به منظور ایجاد بار پایه مناسب از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. تنها با اعمال بار پایه مناسب است که پیچ شش گوش طبق جداول استاندارد تنش و کرنش عمل کرده و حداکثر تنش تسلیم، برش و پیچش را از خود نشان می دهد. اعمال گشتاور زیاد از حد استاندارد در اتصال پیچ و مهره ها باعث بالا رفتن تنش کششی اولیه در پیچ شده و استحکام آن را کاهش می دهد. علاوه بر این ممکن است صدمات سطحی نیز به سطح اتصال وارد نماید. از طرف دیگر در صورتیکه بار پایه اولیه به میزان استاندارد نباشد بالاخص در اتصالات دینامیک پیچ و مهره شش گوش آچارخور در اثر لرزش در معرض باز شدن قرار می گیرند.
سایز پیچ mm | کلاس 5.6 و پایین تر | کلاس 8.8 | کلاس 10.9 | کلاس 12.9 |
---|---|---|---|---|
6 | 5-8 N.m | 10 N.m | 14 N.m | 17 N.m |
8 | 11-17 N.m | 23 N.m | 33 N.m | 40 N.m |
10 | 20-30 N.m | 45 N.m | 65 N.m | 75 N.m |
12 | 55 N.m | 80 N.m | 115 N.m | 130 N.m |
14 | 82 N.m | 130 N.m | 180 N.m | 190 N.m |
16 | 82-130 N.m | 200 N.m | 275 N.m | 315 N.m |
18 | 82-177 N.m | 275 N.m | 385 N.m | 425 N.m |
20 | 225-250 N.m | 390 N.m | 550 N.m | 655 N.m |
24 | 300 N.m | 660 N.m | 900 N.m | 1200 N.m |
30 | 600 N.m | 1300 N.m | 1800 N.m | 2200 N.m |
36 | 1000 N.m | 2500 N.m | 3500 N.m | 4700 N.m |
42 | 1700 N.m | 3600 N.m | 5000 N.m | 6000 N.m |
گل استاندارد پیچ های شش گوش تمام دنده طبق استاندارد DIN933 و با کلاس های مختلف از از 5.6 الی 12.9 با قطر 5 الی 34 میلی متر تولید می شود.
پیچ های شش گوش تمام دنده بنا بر درخواست مشتری به صورت دنده درشت یا دنده ریز تولید می شوند ، پیچ های شش گوش دنده زیر دارای قیمتی اندکی بالاتر از نوع درنده درشت است.
صنایع پیچ و مهره آب صنعت همچنین انواع پیچ شش گوش استنلس استیل و تیتانیوم را نیز در سایز های مختلف تولید می نماید.
این نوع پیچ ها به هوی بولت یا پیچ های سازه شهرت دارند و در بعضی از صنایع سنگین و سازه ها بکار می روند.مهره مخصوص پیچ سر شش گوش گل درشت دارای مهره مخصوص با استاندارد DIN6915 و واشر مخصوص استاندارد DIN6916 می باشد و دارای مقاومت بالاتری در برابر شکست است.
این دسته از پیچ ها معمولا نیم دنده بوده و فقط در کلاس 10.9 موجود می باشند.
عرضه و تولید کننده کلاس های مختلف پیچ سر شش گوش اچارخور خشکه کلاس 8.8 سایز های 5 الی 36 میلیمتر با دنده های متریک و مهره خشکه کلاس 8 باری اتصالات صنعتی و ماشین آلات انواع پمپ ، کمپرسور DIN933 و DIN931 به صورت سیاه،گالوانیزه و داکرومات.
پیچ شش گوش استاندارد A490 معروف به پیچ سازه و A449 با پوشش داکرومات. عرضه کلیه سایز ها و کلاس و گرید پیچ شش گوش و استاد بولت با آبکاری داکرومات بدون افت سختی و بدون نیاز به اور سایز شدن مهره . صنایع پیچ و مهره آب صنعت عرضه کننده انواع پیچ شش گوش و مهره